Çini Nedir?
Çini Nedir?
Bir tür killi topraktan yapılan ve fırında pişirilen, bir yüzeyi sırlanmış, çeşitli renk ve motiflerle süslenmiş, seramik parçasına çini denir. Çini yapma sanatı da Çinicilik olarak adlandırılır.
Seramik ise, en basit tarifiyle, “çok yüksek sıcaklıkta pişirilmiş toprak” demektir.
Metal veya yarı metallerin metal olmayan elementlerle yaptığı bileşiklere Seramik denir. • Kimyasal açıdan inorganik özellik taşırlar.
Seramik Ve Çini Arasındaki Fark
Seramik genel bir addır ve daha çok seramik çamurundan (yapımda kullanılan hamur kıvamındaki özel çamura verilen ad) üretilen eşyalar bu terimle adlandırılır. Tane büyüklüklerine göre seramik başlıca iki türe ayrılır:
1- Kaba seramik
2- İnce seramik
Daha özel bir seramik hamurundan üretilen, geleneksel renk ve motiflerle süslenmiş, bir yüzü sırlanmış süsleyici ürünlere ise çini denir.
Çiniler de genelde iki türe ayrılır:
1- Büyük levhalar halinde ki çiniler
2- Küçük parçalar (mozaik) halindeki çiniler.
Geleneksel çini sanatı teknikleri, günümüzde de devam etmektedir. Süsleme için kullanılan, bir yüzü sırlı ve genellikle çiçek resimleriyle bezenip pişirilmektedir. Balçıktan elde edilmen levhaların bir yüzeyinin süslenmesi ve çok yüksek ısıda pişirilmesi sonucunda elde edilmektedir.
Çininin Tarihsel Süreci
İlk çini eserlerin Asur uygarlığında rastlanmaktadır. Yine eski Mısır ve Mezopotamya bölgelerinde tuğla üzerine renkli sır uygulandığı da görülmektedir. Türkler’ de ise; ilk çini örnekleri Karahan’lalar zamanında görülmektedir.
Orta Asya’ da yapılan çalışmalarda 8. yüzyıl’ da Türkler’in pişmiş topraktan çanak yaptıklarına rastlanmıştır.
Türker’in İslamiyet’i kabulünden önce de sır kullanarak çini ürettikleri görülmektedir. Bu teknik ilk olarak Uygurlar tarafından uygulanmıştır. Sır kullanılarak yapılan çini tekniklerinin tarihi çok eski uygarlıklara kadar ulaşmasına rağmen; gelişimi Anadolu Türkleri zamanında olmuştur. Anadolu Selçukluları ve Büyük Selçuklular ile yeni teknikler uygulanarak gelişen bu sanat Osmanlı ile beraber doruk noktasına ulaşmıştır ve bu sanat günümüze kadar ulaşmıştır.
Anadolu Selçukluları sırlı levhalar ve mozaik tekniklerinde siyah, mor, kobalt mavi ve firuze renkleri kullanmışlardır.
